Jesteśmy małżeństwem od kilkunastu lat, mamy 2 synów w wieku 17 i 9 lat. Mąż ma z poprzedniego małżeństwa syna w wieku 19 lat. Jego matka niedawno zmarła. Chłopak ten pozostał bez środków do życia i bez mieszkania, które zlicytowano za długi matki. Mąż zaproponował synowi, aby zamieszkał z nami, na 60 m kw. Niestety, chłopak nie chce podjąć nauki, ani pracy w dodatku ćpa i często wraca do domu pod wpływem alkoholu, nie reaguje na nasze uwagi – jednym słowem deprawuje nasze dzieci. Proszę nam podpowiedzieć, co można zrobić w takiej sytuacji. Chcemy mu pomóc, oprócz nas ten 19-latek nie ma nikogo.
Z prawnego punktu widzenia syn jest osobą pełnoletnią. Nie ma możliwości zmuszenia go do podjęcia leczenia trapiących go uzależnień, z pewnymi wyjątkami.
Zgodnie z treścią art. 21 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, leczenie odwykowe jest dobrowolne, przy czym ustawodawca wprowadził pewne wyjątki. przymusowemu leczeniu poddane mogą być jedynie osoby, które nie wykazują woli dobrowolnego poddania się leczeniu odwykowemu i w związku z nadużywaniem alkoholu powodują: rozkład życia rodzinnego; demoralizują małoletnich; uchylają się od pracy; systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny.
O zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego orzeka sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, w postępowaniu nieprocesowym. Przedmiotowe postępowanie jest wszczynane na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora.
Kwestie dotyczące przymusowego leczenia osób uzależnionych od narkotyków zostały natomiast uregulowane w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Zgodnie z treścią art. 26 ustawy, leczenie osoby uzależnionej prowadzi zakład opieki zdrowotnej lub lekarz wykonujący praktykę lekarską, w tym w ramach grupowej praktyki lekarskiej. Za rzeczone świadczenia nie jest pobierana opłata.
Zasadą jest, iż podjęcie leczenia, rehabilitacji lub reintegracji osób uzależnionych jest dobrowolne, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej.
Owa dobrowolności podjęcia leczenia na gruncie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jest ograniczana jedynie w dwóch przypadkach: osób niepełnoletnich (art. 30 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii) oraz sprawców przestępstw, które pozostają w związku z używaniem środków odurzających lub psychotropowych (art. 71 ust. 1 i 2 Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii).
Niekiedy zdarzają się sytuacje, w których uzależnienie może doprowadzić do choroby psychicznej lub jej podejrzenia i wówczas przymusowe leczenie następuje w trybie ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego. Zgodnie z treścią art. 21 wymienionej ustawy osoba, której zachowanie wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych może zagrażać bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, bądź nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, może być poddana badaniu psychiatrycznemu bez swojej zgody.
Trudno jednoznacznie wskazać co powinniście Państwo zrobić w tej trudnej dla Was sytuacji. Prócz podjęcia jakichkolwiek prawem dostępnych kroków, być może powinniście Państwo nawiązać kontakt i skonsultować zaistniałą sytuację z terapeutą?
