Na prośbę Pana Jana Piątek, prezesa Ogródków Działkowych w Bezprawiu pod Kołobrzegiem, odpowiadamy na pytanie: jakie są obowiązki likwidatora stowarzyszenia, jakie koszty należy ponieść likwidując stowarzyszenie i co w sytuacji gdy organizacja nie ma żadnego majątku?
Likwidacja stowarzyszenia to proces, który zmierza do: 1.całkowitego zakończenia działalności stowarzyszenia; 2.rozdysponowania majątkiem stowarzyszenia (zaspokojenie wierzycieli, przeznaczenie pozostałej części majątku na rzecz innej organizacji); 3. wykreślenia stowarzyszenia z Krajowego Rejestru Sądowego.
Zgodnie z przepisami ustawy Prawo o stowarzyszeniach, obowiązkiem likwidatora jest przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego w możliwie jak najkrótszym czasie, w taki sposób aby zabezpieczyć majątek likwidowanej organizacji przed nieuzasadnionym uszczupleniem. Likwidacja zaczyna się w chwili podjęcia uchwały o rozwiązaniu albo decyzji Sądu o rozwiązaniu stowarzyszenia, a kończy w momencie zakończenia wszelkich czynności związanych z istnieniem tej organizacji, co oznacza wykreślenie z rejestrów.
Na majątek stowarzyszenia na podstawie art. 33 ustawy majątek stowarzyszenia powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z własnej działalności, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz z ofiarności publicznej, natomiast zgodnie z art. 37 ust.3 maksymalny czas trwania likwidacji to jeden rok. Jeżeli w tym czasie nie zostanie zakończone postępowanie, to na uzasadniony wniosek likwidatora, Sąd może przedłużyć powyższy termin. W takiej sytuacji Sąd może wyrazić zgodzę na przedłużenie terminu likwidacji albo zarządzić zmianę likwidatora.
Powołany likwidator zaczynając swoją pracę powinien sporządzić plan działania, który winien obejmować:
1. przedstawienie Sądowi informacji o rozwiązaniu stowarzyszenia – wniosek o otwarcie likwidacji składający się z odpowiednich formularzy KRS (KRS Z61, KRS ZK, KRS ZR) oraz dokumentów potwierdzających tę okoliczność;
2. sprawdzenie czy i jakie obowiązki na likwidatora nakłada statut bądź inne dokumenty wewnętrzne stowarzyszenia,
3. sporządzenie sprawozdania finansowego na dzień otwarcia likwidacji. Sprawozdanie to składa się z tych samych elementów co sprawozdanie finansowe sporządzane na zakończenie roku obrotowego.
4. podanie do publicznej wiadomości informacji o likwidacji stowarzyszenia – należy ją zamieścić dopiero wówczas gdy likwidator otrzyma z Sądu postanowienie o otwarciu likwidacji. Komunikat ten powinna zawierać informacje o rozpoczęciu likwidacji, dane i kontakt do likwidatora, a także datę: do kiedy można zgłaszać roszczenia wobec likwidującej się organizacji. Przykładowa treść komunikatu:
Podaje się do publicznej wiadomości, iż w dniu …. na mocy uchwały nr …Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenie ….. otworzyło likwidację.
Stowarzyszenie figuruje w Krajowym Rejestrze Sądowym Sądu Rejonowego w Koszalinie IX Wydział Gospodarczy KRS pod numerem KRS …. .
Postanowieniem z dnia …. roku, sygnatura sprawy: ...., Sąd Rejonowy w Koszalinie dokonał wpisu o likwidacji Stowarzyszenia. W związku z powyższym wzywa się ewentualnych wierzycieli Stowarzyszenia do zgłoszenia swoich wierzytelności w stosunku do Stowarzyszenia w terminie 30 dni od daty ukazania się niniejszego ogłoszenia. Zgłoszenia należy dokonywać na adres:…..
Likwidatorem został Pan ... .
5. sporządzenie sprawozdania likwidatora z przeprowadzenia likwidacji
6. przekazanie majątku pozostałego po likwidacji wybranemu podmiotowi zgodnie z przepisami i wolą walnego zebrania członków
7. przedstawienie właściwemu organowi organizacji (w zależności od zapisów statutu) sprawozdania likwidatora z likwidacji wraz ze sprawozdaniem finansowym na dzień zakończenia likwidacji. Po zakończeniu likwidacji likwidator musi zwołać zatem np. walne zebranie członków, które przyjmuje uchwałę o zakończeniu likwidacji i zatwierdzeniu sprawozdania finansowego na dzień zakończenia likwidacji.
8. złożenie wniosku o wykreślenie stowarzyszenia z rejestru KRS – wniosek składa się z odpowiednich formularzy (KRS X2) i potwierdzających tę okoliczność dokumentów
9. złożenie wniosku o wykreślenie organizacji z Urzędu Statystycznego oraz Urzędu Skarbowego – likwidator zgłasza tę informację samodzielnie po otrzymaniu postanowienia z Sądu o wykreśleniu podmiotu. Jeśli likwidacja dotyczy organizacji wpisanej do rejestru przedsiębiorców to składa odpowiednie formularze wraz z wnioskiem o wykreślenie organizacji. W tym drugim przypadku to Sąd przesyła dokumenty do odpowiednich rejestrów.
Koszt zgłoszenia dotyczącego wszczęcia procesu likwidacji organizacji (aktualizacji danych) w rejestrze KRS wynosi 150 zł, natomiast koszt wykreślenia z rejestru stowarzyszeń i fundacji to kolejne 300 zł.
Opłaty są wyższe dla stowarzyszenia, które figuruje w rejestrze przedsiębiorców. Łączny koszt rozpoczęcia procesu likwidacji to 500 zł (250 zł za aktualizację w rejestrze przedsiębiorców i 250 zł za publikację ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym). Opłata za wykreślenie z rejestru KRS wynosi 300 zł.
Dodatkowym kosztem mogą być czynności związane z przygotowaniem dokumentów potrzebnych w procesie likwidacyjnym, np. sprawdzania finansowego, jeśli organizacja nie jest go w stanie zrobić we własnym zakresie.
Jeżeli stowarzyszenie nie posiada wystarczającego majątku, to na podstawie art. 103 i art. 104 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, można ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych.
