Niedawno przeprowadziliśmy się z Kołobrzegu na wieś, do niewielkiej miejscowości z nadzieją, że będziemy mieli tam wreszcie ciszę i spokój. Niestety, zakłócają go niemal całą dobę ujadające prawie bez przerwy psy sąsiadów. Próbowaliśmy załatwić ten problem bezpośrednio z właścicielami psów, zapowiedzieliśmy im też, że jeśli sytuacja nie ulegnie zmianie w tej sprawie zwrócimy się do straży gminnej lub policji, ale oni twierdza, że nie mamy szans bo na wsi w podobnych sprawach dotyczących zwierząt obowiązują inne przepisy niż w mieście. Czy mają rację?
To czy zwierzęta szczekają na wsi czy też w mieście jest bez znaczenia. Zarówno mieszkańcy obszarów wiejskich, jak i miejskich podlegają tym samym regulacjom prawnym. W pierwszej kolejności należy mieć na uwadze art. 4 pkt 6 oraz art. 10 pkt 2 a ustawy z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. To rada gminy na podstawie art. 4 w/w ustawy w formie uchwały określa obowiązki spoczywające na osobach utrzymujących zwierzęta domowe na terenie gminy. Z kolei art. 10 pkt 2a tej ustawy zawiera przepisy karne. Należy wskazać, że w uchwałach poszczególnych rad gmin najczęściej znajdują się regulacje określające m.in. obowiązki właścicieli zwierząt takie jak (przykładowo): 1. Właściciel zobowiązany jest utrzymywać zwierzę w sposób humanitarny i taki aby było ono jak najmniej uciążliwe dla otoczenia. 2. Właściciel zobowiązany jest zapewnić pełny nadzór nad zachowaniem zwierzęcia. 3. Właściciel ponosi pełną odpowiedzialność za: 1) szkody wyrządzone przez zwierzę; 2) zgodne z przepisami sanitarnymi usunięcie zwłok padłego zwierzęcia. 4. Utrzymywanie zwierząt domowych nie może powodować dla innych osób zamieszkujących w nieruchomości lub nieruchomościach sąsiednich, uciążliwości takich jak hałas, odór itp. W miejscach publicznych mogą przebywać zwierzęta wyłącznie pod nadzorem osoby, która jest zdolna do kontroli ich zachowania. Najczęściej na właścicielach psów ciążą szczególne obowiązki, które obligują ich do: 1) zgłoszenia psa do rejestracji oraz opłacania podatku od jego posiadania; 2) corocznego poddawania psa, w wieku powyżej 2 lat, szczepieniom ochronnym przeciw wściekliźnie; 3) prowadzenia psa na smyczy oraz zaopatrzenia go w identyfikator, a w przypadku psów dużych bądź agresywnych w kaganiec; 4) usunięcia nieczystości spowodowanych przez psa; 5) poddania obserwacji weterynaryjnej psa, który skaleczył człowieka. Posesje (zabudowa jednorodzinna), na których trzymane są psy muszą; 1) być tak zabezpieczone aby zwierzę nie mogło się z nich wydostać; 2) przy każdym dojściu do terenu posesji lub mieszkania - być wyposażone w: a) w przypadku psów niebezpiecznych tabliczki ostrzegawcze z czytelnym napisem wskazującym, że pies jest niebezpieczny; b) dzwonek służący do wezwania gospodarza posesji.
W myśl art. 51§1 kodeksu wykroczeń stanowi, iż „Kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny”. Grzywna natomiast zgodnie z art. 24 k.w. może wynieść od 2 do 5 tysięcy złotych, chyba że ustawa stanowi inaczej. Trafnie stwierdzone zostało w wyroku SO w Tarnowie z dnia 21.04.2004 r., sygn.. akt II Waz 61/04, że „Opiekun psa dopuszcza się wykroczenia z art. 10 ust. 2a ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, gdy narusza powinności określone w uchwale rady gminy wydanej z upoważnienia zawartego w art. 4 tej ustawy mające na celu ochronę przed zagrożeniem lub uciążliwością dla ludzi oraz przed zanieczyszczaniem terenów przeznaczonych do wspólnego użytku. Brak reakcji posiadacza psa na jego uporczywe szczekanie nocą bez szczególnych zewnętrznych powodów może uzasadniać odpowiedzialność właściciela na podstawie art. 51 § 1 kw.”.
Wobec powyższego właściwe jest zgłaszanie sprawy na policję czy też straży miejskiej (w mieście), gdyż zgłoszenia te stanowić będą podstawę do ewentualnego pociągnięcia właścicieli psów do odpowiedzialności karnej.
Inną możliwością jest skierowanie sprawy na drogę postępowania cywilnego na podstawie art. 222§2 w zw. z art. 144 k.c., zgodnie z którym właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.
