Z punktu widzenia prawa wykroczeń przedsiębiorca świadczący usługi nie może odmówić wykonania usługi / sprzedaży towaru bez uzasadnionej przyczyny. Zgodnie bowiem z art. 138 kodeksu wykroczeń „Kto, zajmując się zawodowo świadczeniem usług, żąda i pobiera za świadczenie zapłatę wyższą od obowiązującej albo umyślnie bez uzasadnionej przyczyny odmawia świadczenia, do którego jest obowiązany, podlega karze grzywny”. Za uzasadnioną przyczynę należy uznać te wszystkie sytuacje, w których spełnienie świadczenia nie jest możliwe lub z jakiegoś powodu wiązałoby się dla usługodawcy z uciążliwościami przekraczającymi przyjęte w danym typie działalności rozmiary, tj. choroba, zaplanowany urlop, brak narzędzi, materiałów, surowców, żądana usługa przekracza umiejętności osoby itp. Można odmówić wykonania usługi bądź sprzedaży konkretnych towarów jeżeli mogłoby to mieć bezpośredni wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo innych osób. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia, życia, mienia, dóbr osobistych itd. Dodatkowo należy wziąć po uwagę, że na usługodawcy/sprzedawcy spoczywa ustawowy obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy i jego mienie.
Zagadnienia dotyczące spółdzielni mieszkaniowych oraz członkostwa w nich reguluje ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawa prawo spółdzielcze oraz przyjęty statut spółdzielni.
Po śmierci mamy przysługiwało Panu roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni. Art. 15 ust. 4 ustawy wskazuje jednak, że „Do zachowania roszczeń, o których mowa w ust. 1-3, konieczne jest złożenie w terminie jednego roku deklaracji członkowskiej wraz z pisemnym zapewnieniem o gotowości do zawarcia umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego.” Jak wynika z treści pytania, termin do złożenia wniosku minął. Możliwe, że statut spółdzielni w swojej treści ma względniejsze postanowienia dla ewentualnych członków, trudno mi wypowiadać się w tym zakresie nie mając wiedzy na temat treści tego aktu.
W mojej ocenie, po otrzymaniu od spółdzielni pisma wzywającego do dobrowolnego opuszczenia nieruchomości ze względu na bezpodstawne jej zajmowanie, najwłaściwsze byłoby wnioskowanie o prolongatę tego terminu i powzięcie prób związanych z uzyskaniem członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej (nawet po upływie ustawowego terminu).
Warunki przyjęcia na członka spółdzielni mieszkaniowej określone są w dwóch aktach prawnych: ustawie prawo spółdzielcze i w statucie spółdzielni. Co do zasady warunkiem przyjęcia na członka spółdzielni mieszkaniowej jest złożenie deklaracji. Deklaracja powinna być złożona, pod rygorem nieważności w formie pisemnej i powinna być podpisana przez przystępującego do spółdzielni. Statut spółdzielni powinien wskazać organ spółdzielni właściwy do przyjmowania członków. Organem uprawnionym do przyjmowania członków spółdzielni mieszkaniowej może być zarówno zarząd spółdzielni, rada nadzorcza, jak i walne zgromadzenie. Jeżeli wniosek zostanie negatywnie rozstrzygnięty – przysługuje wówczas odwołanie od uchwały odmawiającej Panu członkostwo w spółdzielni. Odwołanie takie rozpatruje organ wskazany w statucie. Statut również powinien określać w jakim terminie dane odwołanie winno być złożone oraz w jakim terminie od złożenia odwołania, organ odwoławczy ma obowiązek je rozpatrzyć.
Zgodnie z zasadą samorządności niedopuszczalne jest, aby osobie, której spółdzielnia odmówiła przyjęcia w poczet członków, przysługiwało prawo wystąpienia do sądu z żądaniem nakazania spółdzielni przyjęcie w poczet członków. Istnieją jednak od tej zasady wyjątki.
Jeżeli spółdzielnia, do której przynależała Pana mama, w swoich przepisach wewnętrznych zakłada spełnienie dodatkowych formalności aby zawrzeć umowę i otrzymać członkostwo, być może wskazane było to w pierwotnych pismach kierowanych do Pana w tej sprawie. Jeżeli nie, najłatwiej i najlepiej dopytać w spółdzielni bądź wnieść o okazanie statutu spółdzielni, w którym te informacje są zawarte.
Odrębnym zagadnieniem jest kwestia rozliczenia się z siostrami. Nie mam wiedzy czy po śmierci Pana mamy dokonaliście Państwo działu spadku, a co z tym związane także uregulowaliście ewentualne nakazanie Panu spłatę przypadających siostrom ułamkowych części wkładu mieszkaniowego oraz termin spłaty. Nie mogę zatem bez posiadania szczegółów dokonać rzetelnej i nie wprowadzającej w błąd odpowiedzi.