05/05/2017

Partner ma trójkę dzieci z poprzedniego małżeństwa - 25 letnie, 24 letnie i 14 letnie. Najstarsze wkrótce kończy studia, średnie zawiesiło naukę na uczelni i wyjechało do pracy za granicę (pracuje tam już ponad rok), najmłodsze dziecko mieszka z matką w Niemczech. Jak wyglądają przepisy dotyczące zakończenia płatności alimentów - czy na mocy przepisów, zostają wstrzymane po osiągnięciu przez dzieci jakiegoś wieku, zakończenia nauki, rozpoczęcia pracy zarobkowej? Jeżeli nie na mocy prawa, to kto występuje do sądu rodzinnego z wnioskiem o zakończenie obowiązku alimentacyjnego?

Zasadą jest, że rodzice dziecka obowiązani są do łożenia na utrzymanie dziecka (czy płacenia zasądzonych przez Sąd świadczeń alimentacyjnych) do chwili, w której dziecko jest w stanie się samo utrzymać. Wyjątkiem jest fakt posiadania przez dziecko majątku, który wystarcza na pokrycie kosztów utrzymania dziecka. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy nie podaje dokładnie, do którego roku życia rodzice zobowiązani są do łożenia na rzecz dziecka.

Zgodnie z prawem jeżeli dziecko kontynuuje naukę, która koliduje z podjęciem pracy i całkowitym usamodzielnieniem się to rodzice winni łożyć na nie do ukończenia przez dziecko nauki. Pozbawienie dziecka niezbędnych środków materialnych w sytuacji kiedy podejmuje chęć dalszej nauki (nawet w przypadku gdy zdobyło już odpowiednie kwalifikacje zawodowe pozwalające na znalezienie pracy zarobkowej) i ta nauka poparta jest osiąganymi przez dziecko dobrymi wynikami, mogłoby prowadzić do zahamowania rozwoju dziecka, a zatem byłoby to sprzeczne z obowiązkiem rodzicielskim jakim jest alimentacja na dzieci.

W sytuacji natomiast, gdy dziecko pełnoletnie z własnej winy zaniedbuje studia, nie zdaje we właściwych terminach egzaminów, powtarza lata studiów, nie podejmuje starań o znalezienie pracy itd., to obowiązek rodziców dalszego dostarczania środków utrzymania i wychowania ustaje, chyba że dziecko wykaże, iż pozostaje w niedostatku.

Rodzice mają możliwość uchylenia się od obowiązku alimentacyjnego względem dziecka pełnoletniego, jeżeli obowiązek ten jest połączony z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. W przypadku dziecka pełnoletniego, rodzice mogą również uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem niego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego tj. kiedy nie dąży ono do usamodzielnienia się i przerzuca na rodziców ciężar swojego utrzymania.

Obowiązek alimentacyjny nie wygasa, a jedyną prawnie możliwą drogą jest wniesienie powództwa do sądu rodzinnego o zmianę obowiązku alimentacyjnego. Sądem właściwym miejscowo jest sąd miejsca zamieszkania pozwanych, czyli dzieci.

Na podstawie art. 138 krio „W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.”. W wyroku SN z dnia 25 maja 1999r. , sygn.. akt I CKN 274/99 wskazano, że „W wypadku alimentów zasądzonych przez sąd, podstawą powództwa z art. 138 k.r.o. mogłaby być tylko zmiana stosunków, o ile zmiana taka nastąpiłaby po uprawomocnieniu się wyroku, którym zasądzono na rzecz osoby uprawnionej alimenty. Żądanie uchylenia tych alimentów mogłaby przy tym uzasadniać jedynie zmiana stosunków polegająca na całkowitym ustaniu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego bądź na uzyskaniu przez uprawnionego zdolności do samodzielnego utrzymania się.”