Mamy z żoną wspólne konto w banku. Zastanawiam się, czy na wypadek mojej śmierci żona będzie mogła swobodnie dysponować tymi pieniędzmi, czy też suma na naszym koncie zostanie objęta postępowaniem spadkowym? Czy mogę zrobić jakiś specjalny zapis lub podjąć określone czynności prawne, aby w razie mojej śmierci środki na koncie pozostały wyłącznie do dyspozycji żony?
Zgodnie z literą prawa w przypadku rachunku wspólnego prowadzonego dla osób fizycznych, każdy ze współposiadaczy rachunku może dysponować samodzielnie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku. Po śmierci współposiadacza (współmałżonka, partnera itp.) w zależności od instytucji finansowej, jej przepisów wewnętrznych oraz treści zawartej umowy, wyróżnić można kilka procedur.
Po przedłożeniu aktu zgonu współposiadacza rachunku, bank może rozwiązać umowę o prowadzenie rachunku bankowego. W takiej sytuacji zgromadzone środki zostają ulokowane w depozycie, który może zostać podzielony pomiędzy spadkobiercami, a żyjącym współposiadaczem (w Państwa przypadku po połowie). Innym rozwiązaniem jest blokada środków na koncie na równe części, część przypadająca osobie zmarłej zostaje wówczas zablokowana i zabezpieczona do czasu zakończenia postępowania spadkowego.
Kolejnym rozwiązaniem stosowanym przez niektóre banki jest przekształcenie konta wspólnego w konto indywidualne. W takim wypadku współposiadacz rachunku może swobodnie dysponować całą sumą ulokowaną na rachunku bankowym. Należy zwrócić uwagę, że w takich okolicznościach spadkobiercom przysługiwać będzie roszczenie o zwrot nienależnie pobranych środków pieniężnych osoby zmarłej.
Niestety zgodnie z prawem bankowym, w przypadku kont wspólnych nie ma możliwości złożenia dyspozycji na wypadek śmierci. Taką możliwość przewiduje natomiast art. 56 prawa bankowego odnoszący się do kont indywidualnych. Posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może polecić pisemnie bankowi dokonanie - po swojej śmierci - wypłaty z rachunku wskazanym przez siebie osobom: małżonkowi, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwu określonej kwoty pieniężnej. Kwota wypłaty, bez względu na liczbę wydanych dyspozycji, nie może być wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w lipcu 2017r. wynosiło 4498,45 zł, zatem na dzień ukazania się niniejszej porady kwota ta stanowi 89.969,00 zł.
W przypadku śmierci posiadacza rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej bank jest obowiązany wypłacić z tych rachunków, m.in. kwotę wydatkowaną na koszty pogrzebu posiadacza rachunku osobie, która przedstawiła rachunki stwierdzające wysokość poniesionych przez nią kosztów - w wysokości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku.
Aby zabezpieczyć się przed dodatkowymi formalnościami po utracie osoby bliskiej, wcześniej należałoby zwrócić uwagę na wszelkie zapisy w umowie o prowadzenie wspólnego rachunku bankowego.
Dodatkowo jeżeli obawiacie się Państwo utraty środków pieniężnych przypadających spadkobiercom ustawowym, może Pan sporządzić testament, w którym np. wszystkie pieniądze zebrane na rachunku bankowym przypadną żonie.
